7000 B.C: các nha khoa được chỉ ra rằng đã bắt đầu từ năm 7000 Trước Công Nguyên trên Nền sang trọng lưu vực sông Ấn
2600 B.C:Sự “ra đi” của Hesy-Re – người được chỉ ra rằng “nha sĩ” đầu tiền
500 khổng lồ 100 B.C. Bạn đang xem: Ông tổ ngành nha khoa
1530 – Artzney Buchlein, cuốn sách đầu tiên giành riêng cho nha khoa được xuất bạn dạng ở Đức
1723 – cha đẻ của Nha khoa hiện đại Pierre Fauchard sẽ xuất phiên bản Le Chirurgien Dentiste, biến chuyển người thứ nhất mô tả trọn vẹn về thực hành Nha khoa.
1790 – John Greenwood – nha sĩ được Tổng Thống Mỹ George Washington tin yêu nhất – sáng tạo ra “dental foot engine”
1825 – Samuel Stockton ban đầu sản xuất răng sứ cho mục đích thương mại
1832 – loại ghế nha khoa trước tiên được sáng tạo bởi James Snell
1833 – Edward Crawcour là cháu trai của ông Moses Crawcour ra mắt chất trám Amalgam tại Hoa Kỳ
1839 – Charles Goodyear phát minh ra hàm giả có tác dụng bằng cao su đặc lưu hóa cho mục tiêu kinh tế.
1840 – trường nha khoa trước tiên trên quả đât Baltimore College of Dental Surgery (tạm dịch: Trường cđ Phẫu thuật nha khoa Baltimore) được thành lập bởi Horace Hayden và Chapin Harris.
1841 – Đạo phép tắc hành nghề nha khoa trước tiên được phát hành tại Alabama.
1846 – William Morton tiến hành cuộc biểu tình công khai thành công trước tiên về việc áp dụng thuốc mê ether.
1880s – Kem tấn công răng dạng ống bước đầu sản xuất một loạt và tiếp thị đại trà.
1882 – Codman và Shurtleff tạo thành chỉ nha khoa không sáp, sẵn sàng cho mục đích thương mại.
1895 – C. Edmund Kells tại Hoa kỳ lần thứ nhất áp dụng X-quang vào nha khoa.
1899 – các dạng của dịch Sai khớp cắn được phân loại vì Edward Hartley Angle.
1903 – Charles Land sáng tạo ra Mão jacket sứ (PJC)
1938 – Bàn chải tấn công răng nylon được chuyển vào thị trường.
1945 – Newburgh, thành phố new york và Grand Rapids, Michigan, Hoa Kỳ bước đầu fluorid hóa khối hệ thống nước công cộng.
1950 – Kem tấn công răng Fluoride lần trước tiên được phân phối trên thị trường.
1957 – John Borden mở màn kỉ nguyên “nha khoa tốc độ cao” với cái tay khoan của mình
1958 – cái ghế nha khoa hoàn chỉnh được giới thiệu ra thị trường.
1960 – Bàn chải tấn công răng điện sử dụng cho thương mại thứ nhất xuất hiện nay ở Hoa Kỳ.
1990 – Thời đại của nha khoa thẩm mỹ và làm đẹp phát triển mạnh mẽ với các vật liệu phục hình răng với tương đối nhiều màu sắc, vật liệu tẩy trắng, veneers cùng implants.
Thế kỉ 21 – Đánh lốt bước đột phát trong câu hỏi áp dụng technology vào chuẩn đoán và điều trị bệnh răng miệng. Tiêu biểu là công nghệ CEREC. đều nghiên sâu xa về sức khoẻ răng miệng càng ngày càng nhiều. Tầm quan trọng của quan tâm răng miệng đối với sức khoẻ được quan lại tâm nhiều hơn thế nữa bất kì thời khắc nào trong định kỳ sử.
B. PIERRE FAUCHARD, NGƯỜI cha CỦA nha khoa HIỆN ĐẠI
Pierre Fauchard (1678 – 1761), fan Pháp, người sáng tác cuốn “Le Chirurgien Dentiste, ou Traité des Dents” (1728) (Người Nha sĩ, hay chuyên luận về Răng – Surgeon Dentist, or, Treatise on the Teeth) được xem là Người cha của các nha sĩ hiện đại.
Pierre Fauchard và trang bìa lót cuốn “Le Chirurgien Dentiste” với hình ảnh của mình
Fauchard sinh ở Brittany, năm 15 tuổi, ông bắt đầu học tập phẫu thuật với nhà phẫu thuật Alexandre Poteleret, người có sự thân thiện đến các bệnh vùng miệng và phục vụ trên tàu của hải quân Hoàng gia Pháp. Vào thời gian làm việc trên biển, Fauchard đã gặp nhiều bệnh vùng miệng của thủy thủ, trong đó có bệnh thiếu vi-ta-min C vốn khá phổ biến thời đó và ko phải chỉ có trên những người đi biển dài ngày. Sau bố năm làm việc trên tàu chiến, ông đã biến đổi một chuyên viên về những bệnh vùng miệng.
Xem thêm: Giải mã: nằm mơ thấy chảy máu răng rụng răng gãy là điềm gì?
Năm 1670, sau thời gian ship hàng quân đội, ông mở chống khám bác sĩ nha khoa lần lượt tại nhiều khu vực ở Pháp: Angers, Tours, Rennes. Ông đã nỗ lực làm việc, đọc tài liệu để khắc phục việc học tập còn nhiều khiếm khuyết trước đây. Ông cũng tìm đến những người thợ thủ công, từ thợ làm đồng hồ, thợ kim hoàn đến thợ gốm sứ…để nghiên cứu và áp dụng các kỹ thuật và dụng cụ vào nha khoa. Với năng lực vượt trội, sự tận trọng tâm và phương pháp khoa học, ông trở buộc phải nổi tiếng, nhiều người bệnh phải di chuyển một khoảng cách xa để được ông điều trị. Năm 1719, ông định cư và mở phòng khám tại đường Fosses St. Germain (cũng còn gọi là đường Comédie Française) trong Đại học Circle, Paris với danh xưng “Phẫu thuật viên-Nha sĩ” (“Chirurgien-Dentiste” / surgeon-dentist), đây là danh xưng lần đầu tiên được sử dụng. Vào thế kỷ 18, thời đại Khai sáng, Paris được coi là trung trọng tâm học tập của Châu Âu. Ông cấp tốc chóng được thừa nhận như một nha sĩ nhạy bén và có kỹ năng siêu việt. Ông hành nghề rất thành công, thu hút ngày càng nhiều những người bệnh vào giới lung linh cũng như các bác sĩ và phẫu thuật viên nổi tiếng của trường: Helvétius, Hecquet, Winslo.
Năm 1729, ông kết hôn với Elisabeth Chemin, bé gái của một gia đình danh giá ở Rennes. Năm năm sau, họ sở hữu một thọ đài nhỏ ở phía phái mạnh Paris và có một người bé trai. Fauchard mất và được hỏa táng năm 1761 ở Paris. Người kế tục thực hành nha sĩ của ông là ngài Duchemin, em rể và là học trò của ông. Nha sĩ thời Fauchard còn ở tình trạng sơ khai. Không có chương trình đào tạo chính qui và chưa có điều luật chính thức để điều chỉnh. Có một vài sách về nha sĩ mà nhiều cuốn được các phẫu thuật viên tổng quát viết, chỉ có vài đoạn hữu ích cho nha khoa.
Quá trình học tập của Fauchard có những bí ẩn, được Angot lý giải như sau: Ông bắt đầu được học về phẫu thuật vào hải quân... Năm đôi mươi tuổi, ông bắt đầu hành nghề nha khoa. Lúc đó, hành nghề các nha khoa còn hỗn độn, không được kiểm soát tốt. Từ năm 1699 ở Paris, đã tổ chức kỳ thi bắt buộc để được nhận chức danh “chuyên viên nha khoa” (dental expert/expert pour les dents), Fauchard đã vượt qua kỳ thi vào khoảng năm 1708 ở Paris. Một thời gian ngắn sau, ông học và trở thành chuyên viên phẫu thuật (master-surgeon/maître chirurgien) khoảng 1714 – 1717. Từ 1715, ông đã thâm nhập mổ cùng với những phẫu thuật viên nổi tiếng thời đó, và ông ko thể thực hiện việc này nếu chỉ có chức danh “chuyên viên nha khoa” bởi những luật lệ khắt khe của College Saint-Côme. Chức danh này của Fauchard đã được tìm thấy trong danh sách đăng ký của Hội (company) năm 1758. Trang tác giả của cuốn sách cũng mang lại thấy rõ: “Par Pierre Fauchard, Chirurgien Dentiste à Paris”. Như vậy, Fauchard đã trải qua một quá trình học tập thọ dài và nghiêm túc.
Về cuốn sách “Người Nha sĩ, hay chăm luận về Răng”
Cuốn “Le Chirurgien Dentiste ou Traité des Dents” (Người Nha sĩ hay chăm luận về Răng) gồm nhị tập, xuất bản ở Paris lần đầu năm 1728 dày trên 783 trang, lần thứ 2 năm 1746 (được coi lại, bổ sung và sửa chữa, dày trên 919 trang) và lần thứ tía năm 1786 (25 năm sau khoản thời gian ông mất). Quyển sách của Fauchard là 1 trong tổng hợp kỹ năng và kiến thức nha khoa vào vào đầu thế kỷ 18, mang tính chất hệ thống, công nghệ và trọn vẹn đầu tiên. Thông qua quyển sách, Fauchard đã tùy chỉnh thiết lập nên một nghề bắt đầu mà sau này, trở thành một ngành được đào tạo ở bậc đại học. Cuốn sách đã gây tiếng vang lớn và có tác động đối với sự ra đời của các nha sĩ hiện đại: “Fauchard không theo chủ nghĩa kinh nghiệm mà đã có công xứng đáng vì đã viết ra toàn bộ kiến thức đương thời về lĩnh vực nha khoa…với điều đó, Fauchard trở thành người khởi xướng cho bé đường độc lập của nha khoa”. Ông mất đi, “để lại một nền tảng nha sĩ độc lập, tách khỏi phẫu thuật và những lang băm, phù thủy”.Đây là “cuốn sách giáo khoa thực sự đầu tiên về nha khoa, một siêng luận được trình bày sáng sủa và toàn diện về toàn bộ phổ hành nghề nha thế kỷ 18. Ông đã đặt ra tiêu chuẩn cao hơn, biến tính chất thủ công trong các nha sĩ thành một nghề trong các siêng ngành y khoa và phẫu thuật"https://nhakhoadrgreen.com/ong-to-nganh-nha-khoa/imager_5_270_700.jpg.Cuốn sách đã được dịch thanh lịch tiếng Đức năm 1733, nhưng đến 1946 mới có bản dịch ra tiếng Anh.
Nội dung cuốn sách rất phong phú, ông phân tách sẻ ghê nghiệm, kỹ thuật về hầu hết các lĩnh vực kiến thức và thực hành, một việc mà thời đó, những người hành nghề nha thường giấu kín, chứng tỏ ước muốn cải thiện kiến thức và kỹ thuật đến đồng nghiệp của ông. Ông lấy làm tiếc về việc thiếu trường lớp chính thức để phát triển khoa học và nghệ thuật nha khoa trong thế kỷ 18 ở Pháp:
Không có một ghi nhận nào về lớp học phẫu thuật về chuyên ngành, vị trí lý thuyết về bệnh răng có thể được giảng dạy đầy đủ, và chỗ mà trải qua sự hướng dẫn về thực hành vốn rất cần thiết vào điều trị bệnh. Các nhà phẫu thuật đã bỏ qua những phần của nghệ thuật nha khoa, không ân cần đến nó, đưa đến sự ngày càng tăng số người hành nghề không được học tập lý thuyết và thực hành, làm giảm giá trị của ngành nghề.
Fauchard cáo buộc những lang băm không được đào tạo và hành nghề vô nguyên tắc đã đưa đến sự coi thường bỉ đến những nỗ lực (của cơ mà người hành nghề chân chính) đáng được tôn trọng:
Sự lừa lọc phổ biến là sử dụng “vàng lá” để trám răng, được thực hiện bằng những miếng chì hoặc thiếc trông giống vàng hoặc phủ vàng lá ở bên trên cùng. Họ cũng làm ra vẻ một chuyên gia với những dụng cụ lạ mắt dẫu vậy vô ích để gây ấn tượng với khách hàng.
Ông lấy làm tiếc rằng hầu hết chăm sóc nha khoa được thực hành bởi những người tay ngang (tài tử) ko có tay nghề và cộng đồng đang bị bỏ quên vì họ sợ hãi các “nha sĩ” này. Fauchard phản đối vị trí bênh nhân đặt thấp (ngồi hoặc nằm dưới đất). Từng qui trình, liệu pháp điều trị được tế bào tả rõ ràng, tỉ mỉ: Bệnh nhân ngồi bên trên ghế có tựa tay, ngay ngắn, chắc chắn và tiện nghi với gối mềm tùy theo vóc dáng của bệnh nhân và phù hợp với nha sĩ…Việc nhổ răng cần cân nặng nhắc cẩn thận, răng sữa càng giữ được lâu càng tốt. Điều trị sâu răng bằng cách làm sạch lỗ sâu bằng nạo, rửa sạch rồi trám lại bằng chì với lực nén mạnh; ông mô tả lỗ trám mang đến nhiều vị trí của từng răng. Việc lấy cao răng cũng được trình bày và được cho là có tác dụng phòng bệnh. Ông lưu giữ ý cần chú ý tránh làm gãy hoặc người bệnh nuốt phải dụng cụ chữa tủy. Các nang do răng được Fauchard tế bào tả cách điều trị là sau khoản thời gian nhổ răng, mở rộng lỗ của nang đến nền xương để ngăn chặn vết yêu quý khép lại sớm, bơm thuốc vào hốc xương đến ngày thứ 25. (Cần chú ý là bản chất của nang còn không được biết rõ ở thời Fauchard).
Có thể nêu nhiều đóng góp còn có giá trị đến ngày ni của Fauchard: ông là người đầu tiên dùng từ “nha chu” để chỉ mô quanh răng; dùng từ “sâu răng” để chỉ bệnh sâu răng; ông phản đối “con sâu” gây sâu răng; ông tế bào tả chân răng sữa (quan niệm phổ biến thời đó là răng sữa ko có chân) …Fauchard đã nói về việc răng vĩnh viễn di gần nếu răng cối sữa bị nhổ sớm. Ông cũng tế bào tả điều chỉnh răng lệch lạc bằng cách buộc răng đó vào một nẹp bằng vàng hoặc bạc có đục lỗ tựa vào các răng còn lại, như vậy, có thể coi ông là nhà chỉnh hình răng đầu tiên.
Về phục hình, Fauchard mô tả bỏ ra tiết các kỹ thuật và sáng tạo các phương pháp để người đọc có thể làm theo mà ko giấu giếm như thói quen thuộc của những người cùng thời.
Những vật liệu tốt nhất để làm răng vắt thế là răng người, ngà voi, xương hà mã và răng nanh hải mã. Để dùng răng người, cần giũa bỏ chân răng, trám lại bằng chì, khoan thân răng và buộc với những răng bên cạnh; cũng có thể cố định răng bằng nẹp vàng hoặc bạc. Để chuẩn bị làm răng chốt, mài nhẵn mặt chân răng cần nạm thế, chốt được khía và cố định vào thân răng bằng xi-măng cao su, sau đó chuyển vào ống chân răng, lèn chặt sợi tua dầu hoặc lanh để cố định. Thiết kế các cầu răng được cố định bằng buộc vào các răng còn lại hoặc bằng chốt cũng được Fauchard minh họa lần đầu tiên (hình…192, 193 Axth). Răng giả toàn hàm hàm dưới được điêu khắc từ xương, hàm trên được giữ bằng lò xo làm từ phiến sừng hàm cá voi (whalebone) quấn phủ dây kim loại hoặc bằng thép đàn hồi. Các răng giả của Fauchard ko được điêu khắc múi – rãnh cũng như ông chưa thân thương đến kích thước dọc (hình…194, 196 Axth). Tuy kiểu hàm toàn bộ có lò xo không mới (xem thế kỷ 16), thời đó, hàm giả ít khi dùng được để ăn, mà chủ yếu có tác dụng thẩm mỹ và nói, gọi là hàm để đi diễu (“dents de parade”). Fauchard đã có những tiến bộ nhất định, ông gọi những hàm giả như vậy là bộ máy (machine), có lẽ phản ánh sự đồng điệu với triết lý của nhiều nhà y học đương thời, trong đó, bé người được tế bào tả bằng những thuật ngữ cơ khí.
Thiết kế và chế tác hàm bịt đã được Fauchard phát triển và cải tiến quan tiền trọng so với thời kỳ Paré. Ông đã hướng dẫn và chế tác năm thiết kế hàm bịt khác nhau mang đến các trường hợp: hai loại mang đến người còn răng, hai loại đến người mất răng và một loại mang đến phụ nữ bị mất răng cửa.
Vào thời Fauchard, thực hành nha khoa chủ yếu gồm nhị nhóm người: một là những người ko qua đào tạo: “thợ nhổ răng” (tooth-puller), họ có mặt ở các hội chợ vùng nông thôn, họ thường sử dụng các mánh khóe xảo thuật và thần chú (spell) để điều trị sâu răng và các bệnh răng và được những người nghèo gửi gắm. Hai là những người đã qua một dạng đào tạo nào đó, thường là phẫu thuật rộng là các nha sĩ nhưng có kỹ năng và đáng tin cậy hơn; những người thuộc tầng lớp trung lưu và cao hơn thường đến với họ.
Fauchard nhận định rằng nha khoa cần phải xem như 1 nghề phải qua đào tạo, vì vậy, phan xuân cần sự ủng hộ của giới y khoa và phẫu thuật đến một cuốn sách giáo khoa về một nghề mới, một công trình đầy đủ đầu tiên về nha khoa có ảnh hưởng lớn trước khi được xuất bản. Fauchard đã hoàn thành bản thảo cuốn “Le Chirurgien Dentiste” vào năm 1723. Quá trình ra đời của cuốn sách vào đầu thế kỷ 18 được Andrew Spielman thuật lại mang đến thấy trong 5 năm trước khi được ấn ra (1723-1728), Pierre Fauchard đã lần lượt có được sự đóng góp ý kiến cùng sự tán thành của 19 đồng nghiệp: sáu bác sĩ, 12 công ty phẫu thuật cùng một phẫu thuật viên nha. Họ đều là những nhà khoa học và nhà lãnh đạo chuyên môn nổi tiếng, có uy tín. Người đóng góp đầu tiên và đặc biệt quan trọng nhất vào bạn dạng thảo là Jean Devaux, nhà phẫu thuật và người cố vấn nhiều tay nghề của Fauchard; sáu nhà comment tiếp theo là những bác sĩ danh tiếng thời bấy giờ: Philippe Hecquet, Jean Claude, Adriene Helvetius, Jean baprise Silva, Atoine De Lussieu, Raymomd Jacob Finot cùng Antoina Benignus Winslow. 12 nhà bình luận tiếp theo là những nhà bình luận sẽ qua tuyên thệ (được ghi nhận bởi St Come) nói cả một phẫu thuật viên nha duy nhất: Landumiey, phẫu thuật viên nha mang đến nhà vua Tây Ban Nha Philip V. Bản thảo đầu tiên gồm 600 trang viết tay, sau nhiều lần chỉnh sửa, bổ sung theo ý kiến của các bác sĩ và phẫu thuật viên, đã tăng lên thành 783 trang, nhiều chủ kiến là của chính những người được Fauchard điều trị. Ông có được sự tán thành của giới y khoa và phẫu thuật đương thời, trở thành một nhà tiên phong và biến một người số 1 của “phẫu thuật viên-Nha sĩ” (“chirurgien-dentiste”), một chức danh nghề nghiệp vày chính ông đặt ra và áp dụng cho bản thân mình. Từ mới này tạo nên tôn ty xã hội, đồng thời để phân minh với những người làm nha sĩ không được huấn luyện.
Trong bản thảo sau cùng của cuốn sách còn được lưu lại trữ sinh sống thư viện ngôi trường Y Paris cùng với 783 trang. Qua giám định, người ta thấy có chữ viết của tối thiểu ba người. Phần bao gồm của cuốn sách là của Fauchard với những lỗi thiết yếu tả thường nhìn thấy ở gắng kỷ 18 (Fauchard ko được học tập tập một cách chính qui mà nên ra đời thao tác rất sớm, hơn nữa những lỗi thiết yếu tả không xẩy ra xem như các khuyết điểm lớn). Mọi chữ viết tay sống lề trang sách chứng tỏ trình độ uyên bác hơn, có thể là của Jean Devaux, fan duyệt đầu tiên của phiên bản thảo…
Như vậy, cuốn “Le Chirurgien Dentiste”, tuy “cũng còn sót lại rải rác những mảnh (sai lầm) thời cổ đại và trung cổ”, là kết quả của quá trình học và tự học, khả năng thực hành nhiều lĩnh vực, uy tín trình độ và nhân cách cũng như cách làm việc trọng thị của Pierre Fauchard. Chính những điều đó đã làm cuốn sách trở thành tác phẩm mở đường cho nha sĩ độc lập và tác giả nó được coi là Người thân phụ của các nha khoa hiện đại.
Hippocrate (460-370 B.C.) là người trước tiên ghi nhận về sự chen chúc của răng.
Celsus (A.D. 50) lần đầu tiên đã viết lại phương thức điều trị Chỉnh hình với lực cơ học: " giả dụ răng sữa vẫn tồn tại khi răng vĩnh viễn mọc, răng vĩnh viễn sẽ ảnh hưởng lệch. Khi đó, đề xuất nhổ răng sữa và sử dụng ngón tay đẩy hàng ngày cho răng dài lâu bị lệch dịch rời về đúng vị trí".
Năm 1990, Edward H. Angle(Mỹ) bắt đầu đưa ra khí cụ có tương đối nhiều khâu gắn cố định trên những răng. Ông đã tùy chỉnh một phân loại về khớp cắn, lấy răng số 6 làm các đại lý để xếp hạng. Bảng phân nhiều loại này vẫn còn giá trị cho tới ngày nay.
Một sự kiện đặc biệt là sự ra đời của sản phẩm tia X cùng phim chụp sọ nghiêng. Nhờ vào đó, rất có thể thực hiện được việc phân tích sọ mặt. Những tác trả như: Down, Tweed, Steiner, Sassouni, Rickets (Mỹ), Binter (Đức), Delaire (Pháp) đã chỉ dẫn các cách thức phân tích không giống nhau. So sánh sọ mặt đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và giới thiệu kế hoạch khám chữa Chỉnh hình Răng Mặt.
Trung tâm bác sĩ nha khoa Việt Hưng xin trân trọng :"Cám ơn các thế hệ bác sĩ đã vướng lại cho họ một kho tàng tri thức.Đó là trí thức về Y học"
(nhakhoadrgreen.com)
